شرکت های سازنده ی این دستگاه آزمایشگاهی ، برای انجام فعالیت های گوناگون ، این وسیله را در شکل های مختلفی طراحی کرده اند . در بعضی از آن ها ، انتقال گرما به شکل خودکار و طبیعی انجام می شود ؛ در صورتی که در بعضی از مدل های دیگر این وسیله ، انتقال گرما با کمک پنکه و یا از ویژگی سبک بودن هوای گرم و سنگین بودن هوای سرد ، برای جابجایی هوای داخل آون استفاده می شود . معمولا ، عملکرد آون ها در طیف گرمایی بین دمای اتاق تا 350 درجه سانتیگراد قرار می گیرد . با آن که انواعی از فورها هستند که تا دمای 600 درجه سانتیگراد را نیز فراهم می سازند . در متون آزمایشگاهی اسم آون ها به صورت «آون هوای داغ»  و یا «گرم خانه» نیز نوشته می شد .

جنبه های کاربردی آون

از آون برای استریل یا خشک کردن وسایل شیشه ای و یا فلزی که در میحط های آزمایشگاهی کاربرد دارند استفاده می شود .عمل استریل و خشک کردن وسایل فلزی تمیز شده توسط حرارت و در دمای 180 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت انجام می شود . با بالا بردن تدریجی دمای داخل آون ، رطوبت موجود در وسایل شیشه ای تبخیر و در نتیجه سبب حذف هر نوع فعالیت زیستی خواهد شد .

بخش های مختلف شکل دهنده آون

محفظه درونی:این محفظه ، مکان قرار گرفتن وسایل مورد استفاده برای استریل شدن بوده که جنس آن معمولا از استیل ضد زنگ با مقاومت بالا در برابر گرما است . این محفظه مکان قرار گرفتن حسگر دما و ترموکوپل نیز به شمار می رود .

المنت های گرم کننده:این اجزا برای فراهم سازی گرمای لازم برای فور پیش بینی شده اند و معمولا در نزدیـکی جداره بیرون فور و در تماس با آن واقع شده اند تا دمای درون فور را به مقدار لازم بالا ببرند . در درون هر فور ، بسته به نوع ، مدل دستگاه و توان الکتریکی آن ، یک یا دو عدد المنت قرار داده می شود . این المنت ها معمولا از نوع فنری بوده و داخل پوششی قرار می گیرند که جنس آن از سرامیک نسوز است تا از انتقال جریان الکتریکی به محفظه فور و اتصال نمودن آن ممانعت شود .

عایق های حرارتی:استفاده از این عایق ها برای ممانعت از هدر رفتن انرژی حرارتی و سرد شدن سریع محفظه درونی و همچنین خودداری از گرم شدن بیش از حد محفظه بیرونی و مدارهای الکتریکی و نیز محیط بیرون تعبیه شده است که معمولا جنس ساخت آن از پشم شیشه می باشد .

سیستم کنترل و نمایش دمای درون محفظه:بسته به مدل آون آزمایشگاهی تحت استفاده ، این دو سیستم قادر به این است که کاملا به شکل مجزا و یا در یک سیستم یکپارچه تأمین شده باشد. سیستم نمایش دمای درون محفظه می تواند یک دماسنج عقربه ای ، دماسنج جیوه ای و یا یک برد الکتریکی به همراه حسگر حرارتی و صفحه نمایش  دیجیتالی باشد. سیستم کنترل دما نیز بسته به نوع دستگاه می تواند به شکل ترموکوپل های فلزی ، جیوه ای و یا سیستم های میکروپروسسوری مشتمل بر حسگرهای دقیق باشد ؛ در این صورت سیستم نمایش و کنترل دما می تواند در هم یکپارچه شود.

سیستم های حفاظتی:با توجه به مدل دستگاه سیستم های حفاظتی الکتریکی و حرارتی به منظور حفاظت کاربران و دستگاه و محتویات آن پیش بینی می شود. فیوزهای الکتریکی به منظور قطع جریان در موارد اورژانسی، سیستم قطع جریان در زمان افزایش بیش از حد دما (در زمان عمل نکردن سیستم کنترل دما) و ... از جمله این سیستم ها است.

اصول کارکرد

آون های خشک کننده که جزو وسایل آزمایشگاهی میباشد عموماً یک محفظه داخلی و یک محفظه خارجی دارند. جنس ساخت محفظه اول از آلومینیوم و یا جنس فولاد است که ویژگی انتقال گرمایی آن خوب و در دیواره آن سوراخ هایی از جنس استیل به وجود آورده شده است. طراحی این سوراخ ها برای سهولت یافتن جریان هوا در اطراف اجسامی که بایستی خشک و یا استریل  شود ، بوده است .

محفظه داخلی از بخش بیرونی توسط مواد عایق جدا می شود . این مواد عایق سبب حفظ دمای بالای محفظه داخلی شده و همچنین موجب تأخیر در انتقال گرما به قسمت محفظه خارجی آون خواهد شد. محفظه خارجی از ورقه های استیلی درست شده که پوشانده شدن آن ها با یک لایه رنگ الکترواستاتیک محافظ صورت گرفته است.

گرما از راه مقاومت های الکتریکی به وجود می آید و انتقال این انرژی حرارتی به محفظه داخلی صورت می گیرد . این مقاومت ها در بخش پایینی آون واقع شده و گرما به شکل طبیعی و یا توزیع آن با کمک نیروی پنکه درونی در بین محفظه صورت می گیرد.

تجهیزات مورد نیاز به منظور نصب آون

برای نصب آون ، تجهیزات زیر مورد نیاز است:

• میز کاری با فضای وسیع و بزرگ
• فضای خالی در اطراف مکان نصب آون ، به نحوی که حداقل 5 سانتیمتر از فضای اطراف آن باز باشد. همچنین بایستی در اطراف آون ، فضای لازم برای قرار دادن تجهیزات و وسایلی که قرار است استریل شوند ، وجود داشته باشد.
• پریز برق قوی با سیم اتصال به زمین تا از خطرات ناشی از برق گرفتگی و آتش سوزی اجتناب شود. این پریز باید استاندارد داخلی و یا بین المللی استفاده در آزمایشگاه را داشته باشد و در فاصله یک متری از دستگاه واقع شود . ولتاژ مورد استفاده 110 یا 220 ولت و 60Hz/V است.
• هم چنین محافظت کننده های الکتریکی سبب ضمانت تغذیه ای مناسب مورد نیاز است.

شیوه به کار بردن

در هنگام استفاده از آون ، بایستی توصیه هایی را در نظر داشت که مهم ترین آنها در زیر بیان می شوند:

از قرار دادن مواد قابل اشتعال و آتش زا در داخل و اطراف آون دوری شود.

از قرار دادن محلول های اسیدی و یا ایجاد بخارات خورنده در درون آون جلوگیری شود. این کار سبب از بین رفتن سطح درونی آون خواهد شد.

در زمان کارکردن با آون وسایل حفاظت فردی نظیر دستکش عایق ، عینک محافظ و انبرک (برای گذاشتن و برداشتن وسایل) به کار گرفته شوند.

شیوه عملکرد معمول دستگاه

به منظور استفاده از آون ، معمولا به شیوه زیر عمل می کنند:

• فعال شدن کلید اصلی با فشار دادن به طرف پایین انجام می‎گیرد.2-
• کلیدی را که به عنوان برنامه ریزی معین شده است ، فشار دهید.
• تنظیم دمای مورد نظر خود را توسط فشار دادن کلیدی که با علامت (+) دیده می شود انجام دهید. دمای مذکور در صفحه مربوطه نشان داده خواهد شد. آون زمانی که به دمای مشخص شده برسد ، برنامه خود را آغاز خواهد کرد.
• در آون های که امکان برنامه ریزی وجود دارد ، دستورالعمل تنظیم مواردی نظیر زمان ، نحوه حرارت دادن و هشدار ، بر اساس برنامه شرکت سازنده صورت می گیرد.