سانتریفیوژ یکی از پر مصرف ترین وسایل آزمایشگاهی می باشد که برای جدا کردن سرم، تهیه ته نشین ادرار، تهیه فیلترهای فاقد پروتئین و سایر موارد از این وسیله استفاده می شود. در استفاده از این وسیله باید زمان سانتریفیوژ و نیروی سانتریفیوژ (relative centrifugal force) RCF به دقت مشخص و رعایت شود. برای انتخاب سانتریفیوژ بایستی RCF در نظر گرفته شود و تعداد دور در دقیقه ( rpm) اهمیت چندانی ندارد.
نحوه محاسبه RCF:
RCF=1.118×10-5×r×(rpm)2
(شعاع از مرکز شافت موتور تا وسط لوله ) شعاع سانتریفیوژ بر حسب r = cm
دور در دقیقه rpm=rate per minute
واحد RCF بر حسب xg بیان می شود.
راه دیگر برای تعیین RCF استفاده از نموگرام می باشد.
نکته: در موقع استفاده از سانتریفیوژ به مسئله بالانس توجه کنید، وزن، اندازه و شکل لوله های گذاشته شده مقابل یکدیگر باید مشابه باشند. چون عدم بالانس باعث خرابی شافت ( shaft) و زغال دستگاه شده و مواد به خوبی ته نشین نشده و آئروسل های عفونی خطرناکی ایجاد می شوند. در صورت استفاده طولانی مدت از سانتریفیوژ مخصوصاً در دورهای بالا، سانتریفیوژ داغ شده و باعث افزایش حرارت نمونه یا محلول داخل خود شده و باعث همولیز و تبخیر آن می شود.
هرچه شعاع چرخش یک سانتریفیوژ بیشتر باشد، سرعت تهنشین شدن ذرات بیشتر است. سانتریفیوژ کردن براساس نیروی گریز از مرکز، دوران حول یک نقطه ثابت و وارد نمودن فشار بر روی فازهای مختلف یک مخلوط انجام میگردد. مخلوط میتواند به صورت گاز، مایع و یا ترکیب هر دو باشد.
سانتریفیوژهای آزمایشگاه تشخیص طبی، دستگاهی هستند که بوسیله نیروی چرخش دورانی الکتروموتور باعث ته نشین شدن مواد مختلف یک مخلوط یا محلول بر اساس اختلاف وزن مولکولی آنها میشود. اگر این دستگاه مجهز به شاخکهای نگهدارنده لوله باشد، آن را سانتریفیوژ معمولی و اگر مجهز به دیسک یا صفحه دایرهای شکل مخصوص جاگذاری لوله های موئین باشد آن را سانتریفیوژ میکرو یا هماتوکریت گویند.
به طور کلی مبنای اصلی سانتریفیوژ اصل گریز از مرکز است. در حقیقت سانتریفیوژ به کمک نیروی گریز از مرکز، ذرات سوسپانسیون را از مایع آن جدا میکند. همچنین میتواند باعث تفکیک دومایع با تراکم متفاوت گردد. این مایعات میتوانند مایعات بد نباشند(مانندخون، سم و ادرار).